وار قلب یا الکتروکاردیوگراف یکی از روش های تشخیصی مهم است که پزشک برای بررسی وضعیت قلبی بیمار، انجام آن را به همراه سایر تست های لازم، توصیه می کند. معمولا زمانی که بیمار علائمی مثل درد قفسه سینه، تپش قلب، تنگی نفس، احساس ضعف، خستگی و سرگیجه داشته باشد یکی از معاینات ابتدایی بررسی نتایج حاصل از دستگاه نوار قلب است. با استفاده از این روش، ریتم قلب و فعالیت الکتریکی آن مورد بررسی قرار می گیرد.

کاربردهای دستگاه نوار قلب:

به وسیله نوار قلب پزشک می توان احتمال وجود مشکلات و بیماری های زیر را بررسی کند:

• گرفتگی عروق قلب
• آریتمی قلبی
• نارسایی قلبی
• ضخیم شدن دیواره های قلب در اثر فشار خون بالا یا بیماری های دیگر
• حمله قلبی
• بررسی تاثیرات حمله قلبی پیشین
• بررسی نواحی از قلب که خون رسانی کافی ندارند
• اختلالات الکترولیتی در بدن
• گره دهلیزی- بطنی.

اجزای اصلی دستگاه نوار قلب(ECG):

• اتصالات: مشتمل بر کابل برق و کابل اتصال لیدها است. کابل اتصال لیدها بسته به نوع دستگاه می تواند ۳، ۶ و یا ۱۲ لید باشد ولی اکثر دستگاه های موجود در بازار توانایی دریافت و پردازش دوازده لید را دارند. از دستگاه ۱۰ کابل(الکترود) خارج می شود که ۶ عدد به ناحیه قلب و ۴ عدد به دست ها و پاها متصل می شوند و ترکیب سیگنال خروجی از این الکترودها، ۱۲ لید را تشکیل می دهد.
• صفحه کلید: صفحه کلید دستگاه نوار قلب بر اساس شرکت سازنده ممکن است از دستگاهی به دستگاه دیگر متفاوت باشد. اما بسیاری از اعمالی که توسط این قسمت انجام می شود، لازم و بین تمامی دستگاه ها مشترک است. این قسمت ها شامل موارد زیر است:
  • کلید روشن و خاموش کردن دستگاه
  • کلید انتخاب نوع عملکرد دستگاه که می تواند دستگاه را در حالت Manual و یا Auto قرار دهد.
  • کلید انتخاب سرعت که سرعت حرکت کاغذ را بر حسب شرایط بیمار و توصیه پزشک انتخاب می کند. این سرعت می تواند ۵، ۲۵ یا ۵۰ mm/s باشد.
  • کلید تنطیم ضریب تقویت موج خروجی که به وسیله آن می توان اندازه موج رسم شده روی کاغذ را مشخص کرد.
  • کلید فیلتر که می تواند فیلتر را فعال یا غیر فعال کند.
  • کلید های انتخاب لید که در حالت Manual دستگاه فعال هستند و می توان لید مورد نظر را به وسیله آن ها انتخاب کرد.
  • کلید تنظیم صدا که در بعضی از دستگاه ها وجود ندارد.
  • کلید شروع
  • کلید پایان.
• باتری: دستگاه های ECG علاوه بر برق شهری با باتری قابل شارژ نیز کار می کنند. در دستگاه های نوار قلب هم از باتری های سرب اسید(SLA) و هم از باتری های نیکل کادمیوم(Ni-Cd) می توان استفاده کرد.
• پرینتر: جهت ثبت اطلاعات گرفته شده از بیمار روی کاغذ از این سیستم استفاده می شود. صفحه نمایش به کار رفته در انواع ECG های موجود در بازار از نوع LCD سیاه و سفید تک خطی و یا رنگی است و بسته به نوع دستگاه خروجی لیدها را نشان می دهد.

نحوه گرفتن نوار قلب:

برای گرفتن نوار قلب به وسیله دستگاه الکتروکاردیوگراف، تکنسین پس از زدن مقداری ژل، الکترودها را به دست، مچ پا و قفسه سینه بیمار متصل می کند. سپس دستگاه را در حالت مورد نظر قرار می دهد و کلید شروع را می زند. الکترودها، سیگنال های الکتریکی را که باعث ایجاد ضربان قلب می شوند ضبط می کنند. کامپیوتر اطلاعات را ثبت کرده و آن را به صورت امواج در مانیتور و روی کاغذ نشان می دهد. برای بالا بردن دقت در انجام این کار پوشش بیمار باید آزاد و راحت باشد و ساعت و وسایل فلزی همراه او نباشد. هم چنین نوار قلب باید دور از تلویزیون، موبایل یا رادیو گرفته شود